Sociaal denken, duurzaam doen
Ooit liep vso De Twijn-leerling Jasper stage bij de unieke, levensecht-lerenwinkel van Waarde in hartje Zwolle. Daar kon hij zijn talenten ontwikkelen en ontdekte hij dat hij van waarde kon zijn in de maatschappij. Helaas kon hij er geen vaste baan krijgen, maar de lijntjes tussen Van Waarde en de andere WaardeRing-partners blijken heel kort. Dankzij de tomeloze inzet van zijn oude school vond hij, na een tijd gewerkt te hebben bij werkontwikkelbedrijf Tiem, een baan bij het Kringloopwarenhuis van Stichting Kringloop Zwolle. ‘Ik ga met plezier naar mijn werk. Ik heb me nog nooit afgemeld,’ zegt hij. ‘Het is afwisselend, uitdagend, en ik kan echt iets betekenen.’
Dat de winkel van Waarde echt van waarde is voor vele leerlingen en studenten, verwoordde oud-leerling Jasper anderhalf jaar geleden al op korte en krachtige manier: ‘Bij Van Waarde heb ik heel veel geleerd. Ik richtte de winkel in, stond achter de kassa, gaf dingen prijsjes, ik hielp gewoon mee en kreeg verantwoordelijkheid. Dat vond ik heel leuk. Voorheen was ik altijd heel onrustig, maar daar leerde ik om beter met andere mensen om te gaan en rustiger te blijven, om mijn leven beter te coördineren. Dat zou ik denk ik ergens anders niet geleerd hebben.’ In de winkel van Waarde werken Kringloop Zwolle en vele vso-, praktijkonderwijs- en mbo-scholen uit Zwolle samen om leerlingen en studenten een waardevolle leerplek te vinden en een nieuw publiek kennis te laten maken met inclusie, duurzaamheid en circulariteit.
Inmiddels heeft Jasper zijn draai gevonden in het Kringloopwarenhuis. Hij is een jongen met een creatief en energiek hoofd, altijd vol plannen en ingevingen. ‘Zoals nu ook!’ zegt hij enthousiast. ‘Hoe vind je het als we in het midden van deze koffiehoek een kerstboom neerzetten met allemaal kopjes en schoteltjes erin?’ vraagt hij aan Truus Doesburg, bedrijfsleider van het Kringloopwarenhuis. Hij verklaart: ‘Soms poppen er wel tien ideeën tegelijk in mijn hoofd op. Ik probeer ze nu meer voor mezelf te houden, tot het moment dat ik ze kan delen.’ Truus reageert nuchter: ‘Het gebeurt regelmatig dat Jasper ineens met iets komt. Dan zeg ik: “Even wachten, nu doen we het eerst zo.”’
Bij Kringloop Zwolle draait het om meer dan kringloop en duurzaamheid, legt Truus uit. ‘Wij combineren intuïtie met ervaring en zakelijkheid, en kijken naar mensen. Iedereen is gebaat bij tender loving care.’ De winkel biedt Jasper structuur, nabijheid bij vragen en een veilige omgeving om van fouten te leren, net zoals de winkel van Waarde dat deed. Tegelijkertijd blijft het een echt bedrijf: werk moet doorgaan en deadlines moeten gehaald worden. ‘Soms moet ik even de strenge mevrouw uithangen,’ zegt Truus. ‘Dan draaft Jasper wat door met zijn grapjes of zijn overvloed aan suggesties. Maar we nemen zijn ideeën serieus en hij leert steeds beter omgaan met onze aanwijzingen. Het gaat om de juiste balans: hij kan zijn verhaal doen, maar het werk moet doorgaan.’
Jasper liep vanuit school stage bij de winkel Van Waarde. ‘Ik vond het daar echt leuk. Ik mocht van alles doen, het was gezellig en ik voelde me welkom,’ vertelt hij. Helaas kon Van Waarde hem geen vaste werkplek bieden, waardoor hij verder moest kijken. ‘Bovendien was het advies in samenspraak met UWV en de gemeente Zwolle een beschutte werkplek,’ vertelt trajectbegeleider Wouter Bos van De Twijn. ‘Daarom werd hij bij werkontwikkelbedrijf Tiem gedetacheerd, daar werken wij heel prettig mee samen. Na anderhalf jaar ontdekten we echter dat hij er zijn draai niet kon vinden. Hij werkte op de foodafdeling in een steriele omgeving met veelal oudere collega’s, bij wie hij weinig aansluiting vond. Het werk was bovendien niet uitdagend genoeg. Daarom zochten we naar een plek die beter bij hem past.’ Het Kringloopwarenhuis bood de perfecte mix: een werkplek met ruimte voor begeleiding, maar ook een echte winkel waar gewerkt moet worden. Dankzij de financiële ondersteuning van de gemeente Zwolle kon hij een jaarcontract krijgen voor 24 uur per week. ‘Het was een zorgvuldig proces, maar het is gelukt,’ zegt Truus.
Vso De Twijn staat goed bekend in de regio om de brede en langdurige begeleiding van hun leerlingen. ‘Als onze leerlingen om drie uur naar huis gaan, hebben ze alles gedaan wat nodig is, of het nu fysio, logo, ergo of stage is. Ouders hoeven geen afspraken met verschillende instanties te plannen of van hot naar her te rijden,’ vertelt Wouter. De Twijn heeft de verplichting om twee jaar nazorg te bieden. ‘Maar wat ons betreft kan dat ook na zeven of acht jaar. We willen niet dat oud-leerlingen verdwalen of vastlopen.’ Hij legt uit hoe het werkt bij De Twijn: ‘Bij ons start elke leerling met een intake, tweemaal per jaar doen we sociaal-emotioneel onderzoek. Zo zien we wat iemand nodig heeft, welke talenten en interesses er zijn. We hebben een brede doelgroep: van langdurig zieke kinderen, epilepsiepatiënten, leerlingen in een rolstoel tot mensen met het syndroom van Down. Sommigen gaan naar mbo, anderen vinden hun plek in een beschutte werkplek of dagbesteding. Wij kijken steeds: wat is haalbaar, wat past, waar kan iemand groeien?’ Bij Jasper was het zoeken naar de juiste plek. ‘Soms is het gewoon uitproberen. Daarvoor is de winkel van Waarde bij uitstek geschikt. En doordat we nauw samenwerken binnen het WaardeRing-netwerk, heeft hij bij Stichting Kringloop Zwolle nu een plek gevonden met sociaal contact en afwisseling.’
Jasper voelt zich prettig in het Kringloopwarenhuis. Hij kan sorteren, aanvullen, kerstspullen klaarmaken en af en toe achter de kassa staan. ‘Ik leer rustiger te zijn, langer stil te staan, me te hechten aan mensen,’ zegt hij. ‘Ik probeer sociaal te groeien, want ooit wil ik misschien nog proberen om verder te leren op het mbo.’ Dankzij de korte lijnen tussen De Twijn, Tiem, Van Waarde en Stichting Kringloop Zwolle krijgt Jasper kansen die anders misschien niet mogelijk waren geweest. ‘Mijn eerste vriendengroep kreeg ik bij De Twijn,’ vertelt hij. ‘Daarvoor was ik een outcast. Nu voel ik me gezien, ik hoor erbij.’
Het verhaal van Jasper laat zien hoe belangrijk het is om mensen kansen te geven, hen te begeleiden én ruimte te geven om zichzelf te zijn. Bij de winkel van Waarde, De Twijn, Stichting Kringloop Zwolle en WaardeRing komen circulariteit, inclusie en een sociaal hart samen: niet alleen spullen krijgen een nieuwe kans, ook mensen. Dankzij de samenwerking tussen betrokken partners kan Jasper groeien, creatief zijn, sociaal leren en een volwaardige rol in de maatschappij innemen, met een hoofd vol ideeën en een hart dat wil bijdragen.
